Đó là Đan viện cổ Châu Sơn, xã Phú Sơn, Nho Quan, Ninh Bình. Đan viện dòng Xi tô với khung cảnh trang nghiêm, huyền bí, thanh cao, lộng lẫy như ‘trời Tây”.
Đan viện được khởi công xây dựng vào năm 1939, khánh thành và cung hiến vào ngày 4.11.1945. Với khu nhà thờ Châu Sơn, khu dòng tu, khu vườn cầu nguyện Fatima… Đặc biệt là nhà thờ cổ với kiến trúc kiểu Gothic.
Với lối kiến trúc cổ Châu Âu, bên ngoài công trình được xây bằng gạch mộc, không tô vữa nên giữ nguyên màu gạch đỏ, càng khiến công trình nổi bật giữa nền thảm cỏ và cây cối xanh mát.
Lối kiến trúc cổ này hòa quyện cùng thiên nhiên càng tôn lên vẻ đẹp cổ kính, huyền bí hiếm có công trình kiến trúc nào tại Việt Nam có được.
Các ô của chính, cửa sổ của thánh đường đều được thiết kế theo kiểu mái vòm, con vút, nhọn hoắt cùng thiết kế kiến trúc không gian bên trong tinh tế, cầu kỳ.
Khu vườn cầu nguyện Famita là điểm nhấn đặc trưng của Đan viện. Tiểu cảnh được thiết kế theo phong cách riêng, hướng con người đến sự tĩnh tại.
Dù tồn tại đã gần 100 năm tuổi nhưng rất ít người biết đến Đan viện này bởi nơi đây không phải phục vụ nhu cầu du lịch mà là công trình tôn giáo tôn nghiêm phục vụ tu viện và cầu nguyện.
Giữa khu vườn cầu nguyện Fatima, còn lưu giữ một giếng cổ, để vào được đây phải đi qua đường hầm đá ong nhưng chỉ có những người cầu nguyện mới được phép vào.
Với vẻ đẹp mộc mạc, cổ kính, Đan viện Châu Sơn không khác gì nhiều công trình thánh đường cổ nổi tiếng ở Việt Nam như nhà thờ Đức Bà ở Sài Gòn.